Δημοσιεύτηκε στις 28 Αυγούστου 2025
«Μου πρόσφεραν μέχρι και 800.000 λίρες για να πουλήσω Τα Τρία Φανάρια – αλλά δεν το έκανα. Δεν αγοράζεται το παρελθόν.» Με αυτά τα λόγια μείναμε με το στόμα ανοικτό ακούγοντας την συγκινητική αφήγηση του Αντρέα Λεμονάρη, καλεσμένου μας στο νέο επεισόδιο του The Tasty Stories, και ιδιοκτήτη του ιστορικού καφέ-ζαχαροπλαστείου "Τα Τρία Φανάρια", στην καρδιά της παλιάς Λευκωσίας, στην Πλατεία Φανερωμένης.
Ένα μαγαζί που δεν είναι απλώς "χώρος", αλλά κομμάτι της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας.
Πίσω από τις βιτρίνες με τα γλυκά, κρύφτηκαν όπλα, γράφτηκαν μυστικά, αντάλλαξαν βλέμματα εποχών.
Η αφήγηση ξεκινά από πολύ παλιά – από τότε που ο πατέρας του, Σάββας Λεμονάρης, σε ηλικία μόλις 13 ετών, λίγο πριν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κατέβηκε ξυπόλυτος με κάρο στην πρωτεύουσα, κυνηγώντας ένα όνειρο: να γίνει ζαχαροπλάστης.
Μαζί με τον αδερφό του μαθήτευσαν δίπλα σε σπουδαίους Τουρκοκύπριους τεχνίτες στην Πλατεία Σεραγιού – την τότε «γλυκιά καρδιά» της Λευκωσίας.
Το 1952 νοικιάζει τον χώρο όπου σήμερα βρίσκονται Τα Τρία Φανάρια. Το 1966 το αγοράζει. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, αρχίζει μια πορεία γεμάτη ιστορίες, αντιστάσεις και μυρωδιές. Το ζαχαροπλαστείο έγινε καταφύγιο αγωνιστών, πολιτικό σταυροδρόμι, στέκι για λογίους, εργάτες, στρατιώτες, διπλωμάτες και λαϊκούς ανθρώπους.
Ο Σάββας Λεμονάρης έγινε ένας από τους πιο ξακουστούς ζαχαροπλάστες της Κύπρου. Τα γλυκά του έφτασαν σε προέδρους, πρέσβεις, βασιλιάδες. Αλλά και σε εκατοντάδες καθημερινούς πελάτες που έβρισκαν σε ένα καριόκα, ένα εκλαίρ ή ένα καφέ, ένα κομμάτι από την ψυχή της πόλης.
Το 1974 φέρνει ανατροπή. Καταστροφή. Σιωπή.
Λίγες μέρες μετά την εισβολή, ο Σάββας άνοιξε ξανά το μαγαζί του. Όχι γιατί είχε κέρδος, αλλά γιατί είχε ευθύνη απέναντι στον κόσμο και στον εαυτό του.
Πλάι του, ο γιος του Αντρέας, που αργότερα φεύγει για Θεσσαλονίκη, να μάθει μοντέρνες τεχνικές, να φέρει στην Κύπρο νέες ιδέες, χωρίς να προδώσει ποτέ τη μνήμη του πατέρα.
Σήμερα, ο Σάββας, στα 94 του, εξακολουθεί – όταν η υγεία του το επιτρέπει – να περνά στο μαγαζί, να φτιάχνει καφέδες, να μιλά στον κόσμο, να προσφέρει ιστορίες με τη σοφία ανθρώπου που είδε τη Λευκωσία να αλλάζει από το πεζοδρόμιο.
Ο Αντρέας, ο μόνος από τα παιδιά που ακολούθησε την τέχνη, μοιράζεται μαζί μας τη συγκινητική διαδρομή του μαγαζιού μέσα στις δεκαετίες της παρακμής και της αναγέννησης της παλιάς πόλης.
Από τότε που η περιοχή ερήμωσε, μέχρι την αναβίωσή της γύρω στο 2010.
Κι όταν ήρθε η ώρα των προσφορών, των επενδυτών, των ποσών που ζαλίζουν – ο Αντρέας είπε όχι.
Γιατί ορισμένα πράγματα δεν αποτιμούνται σε λίρες.
Γιατί Τα Τρία Φανάρια δεν είναι απλώς μαγαζί – είναι παρακαταθήκη.
Σχετικά
Πανίκος Σωτηρίου: "Στα 90's η Knight's Pub πουλούσε ποτά και τρέλα" (Podcast)
Χριστούγεννα τον Αύγουστο, πισίνες μες στο μαγαζί και μια pub που έγινε φαινόμενο
Serena Beach Bar: Από το χίππικο όνειρο στο απόλυτο beach bar του 2025 (Podcast)
Η θρυλική Σειρήνα του Πρωταρά και η ιστορία της που ξεκινά πριν από μισό αιώνα
Μία επιτυχημένη μπιραρία, πρέπει να αρέσει πρώτα στις γυναίκες (Podcast)
Πώς η αγάπη για τη συλλογή έγινε η ψυχή μιας από τις πιο αγαπημένες pubs της Κύπρου
Από ξενύχτικο των 90s σε γαστρονομικό προορισμό του σήμερα – Η απίθανη πορεία της Ταβέρνας Καμασιάς (Podcast)
Τι κρατάει ζωντανή μια ταβέρνα για μισό αιώνα; Ρωτήσαμε τον άνθρωπο που τη ζει
Ένας Βρετανός σεφ γράφει τον δικό του “Amyth” στην καρδιά της Λευκωσίας
Ένα ταξίδι γεύσης και πολιτισμού στην καρδιά της Παλιάς Λευκωσίας, μέσα από τα μάτια (και τα πιάτα) του σεφ Andrew Michael Smith
Κρις Θεοφάνους: «Στα 30 μου άφησα τα πάντα για τη μαγειρική» (Podcast)
Ο Κρις Θεοφάνους διηγείται πώς η αγάπη για τη γεύση τον οδήγησε από τη ζωή στο marketing στη δημιουργία ενός από τα πιο πολυσυζητημένα εστιατόρια της Κύπρου
Περικλής Χριστοφορίδης: "Στο εστιατόριο δυστυχώς δεν υπάρχει undo" (Podcast)
Στο νέο επεισόδιο της σειράς The Tasty Stories by Check In Cyprus, υποδεχόμαστε τον Περικλή Χριστοφορίδη, τον άνθρωπο πίσω από το εμβληματικό εστιατόριο της Λευκωσίας "Το Παντοπωλείο Καλή Όρεξη"
Ο Γιάννης Κυριακίδης δεν μπορεί να ζήσει χωρίς κρασί και αμπελώνες (Podcast)
Μια βαθιά, προσωπική συζήτηση με έναν από τους πρωτοπόρους του κυπριακού κρασιού για τη γη, τις γηγενείς ποικιλίες και το Οινοποιείο Βασιλικό στον Κάθηκα
Το απάχικο που έγινε upscale εστιατόριο για ψάρι (Podcast)
Ο Κωνσταντίνος Θεοδώρου συνεχίζει το οικογενειακό όραμα, μεταμορφώνοντας την ιστορική ψαροταβέρνα του Πεντάσχοινου σε μια σύγχρονη γαστρονομική εμπειρία
Σοφοκλής Βλασίδης: Ένας γκουρού του κυπριακού αμπελώνα
Ένα ταξίδι γεύσης και ιστορίας στην καρδιά του Κοιλανιού με τον οραματιστή οινοποιό Σοφοκλή Βλασίδη, εκεί όπου η κυπριακή γη γεννά κρασιά με ψυχή
Σταύρης Γεωργίου: Από τα ντραμς στην κουζίνα των ονείρων του (Podcast)
Ο αγαπημένος σεφ αποκαλύπτει την "νόστιμη" διαδρομή του, από τα όνειρα της παιδικής ηλικίας μέχρι την καταξίωση στον χώρο της γαστρονομίας
85 Χρόνια Μηλίτζιης: Η κληρονομιά ενός θρυλικού εστιατορίου
Στο 12ο επεισόδιο των The Tasty Stories by Check In Cyprus μαθαίνουμε την ιστορία του θρυλικού εστιατορίου της Λάρνακας "Μηλίτζιης"
